“De menselijke biologie kent geen vakjes, alleen een spectrum van mogelijkheden.”
In een tijd waarin gesprekken over genderidentiteit steeds vaker de publieke ruimte bereiken, blijft één stem opvallend onderbelicht: die van intersekse personen. Joben doorbreekt het stilzwijgen en deelt een verhaal dat niet alleen persoonlijk is, maar ook de fundamenten raakt van hoe we als maatschappij denken over geslacht en gender. Het is een gesprek over intersekse zijn in een maatschappij die worstelt met (biologische) genderdiversiteit.
Een jeugd van stilzwijgen
"Ik heb eigenlijk heel lang mijn mond moeten houden over mijn intersekse zijn," begint Joben. Het is een stilte die diep geworteld zit in familiedynamiek. Tot op de dag van vandaag weigert haar moeder details te delen over wat er bij Jobens geboorte is gebeurd. "Ik zou niet weten wat ik moet zeggen," is het antwoord dat ze krijgt, gevolgd door: "Ik wil de schuld niet krijgen." En, “Wat zouden de mensen wel niet gezegd hebben.” Het is tekenend voor een generatie ouders die, geconfronteerd met een intersekse kind, kozen voor medisch ingrijpen en stilzwijgen.
De impact van die keuze resoneert nog steeds. "Als je in de jongensschool zit op een lagere school, en je bent het enigste meisje, dan word je dus blauw gepest," herinnert Joben zich. “Bij mijn geboorte werd ik geregistreerd als jongen, maar mijn lichaam ontwikkelde zich aanvankelijk als meisje.” Het was een beslissing van haar vader, die dacht dat een jongensschool haar wel "een echte jongen" zou maken - een strategie die symptomatisch is voor een dieper maatschappelijk ongemak met gendervariatie.
Natuurlijke complexiteit
Het medische verhaal van Joben illustreert de complexiteit van menselijke biologische ontwikkeling. Haar lichaam vertoont een hormoonspiegel die zo zeldzaam is dat het zelfs ervaren endocrinologen voor raadsels stelt. "De professor dacht in eerste instantie dat ik hormonale preparaten nam om oestrogeen aan te kunnen maken," vertelt ze. Het duurde drie consultaties en het meenemen van haar partner als getuige voordat de unieke werking van haar lichaam werd erkend: een systeem waarin testosteron wordt omgezet in oestrogeen, maar in onvoorspelbare verhoudingen.
Deze hormonale dans heeft haar ontwikkeling diepgaand beïnvloed. “Het was een verwarrende tijd. In de puberteit kreeg ik eerst aanzet tot borstontwikkeling, maar dat stopte weer. Daarna kreeg testosteron de overhand en die heeft een goeie 25 jaar gedomineerd.” Het resultaat was een lichaam in constante transitie, met periodes van feminisering en masculinisering die zich buiten haar controle om voltrokken. “Pas rond mijn dertigste kwam ik erachter dat ik intersekse ben.”
Medische interventies en ethische dilemma's
De medische geschiedenis van Joben raakt aan kernvragen in het debat over intersekse rechten. “Ik ben daar heel erg boos over. Bij mijn geboorte werd er zonder mijn toestemming ingegrepen. Ik ben nooit naar een psycholoog moeten gaan. Maar als je nu als volwassene een ingreep wilt, moet je door een traject van drie jaar.”
Het zijn deze ervaringen die de ethische complexiteit van medische interventies bij intersekse kinderen blootleggen. “Die operaties die ze doen, die is zo goed als onomkeerbaar,” benadrukt ze. “Het enigste wat ze later kunnen doen is eigenlijk kleine correcties. Maar in principe hebben ze je gewoon verminkt.”
Vier jaar geleden stond ze voor nieuwe medische keuzes toen haar bloedwaarden verslechterden. “Het was kiezen tussen cholera en de pest, de keuze tussen doorgaan met slopende hormonale schommelingen en gezondheidsrisico's, of een ingrijpende operatie met onzekere gevolgen voor m’n lichaam.” Een keuze ingegeven door gezondheidsrisico's - intersekse personen met testikels hebben een verhoogd risico op kanker - maar ook door de wens om af te zijn van de slopende hormonale schommelingen.
De maatschappelijke blik
“Ongeveer 95 tot 98% van de mensen heeft er nog nooit van gehoord. Ik heb ook al mensen gehad die zeiden ‘'intersekse, wat heb je nu weer uitgevonden?’ Of ‘Hoe mag ik u begroeten? Als meneer of als mevrouw?’ Zelfs na de uitleg over gender variatie blijven sommigen toch maar weer in hun eigen twee vrouw-man vakjes hangen. Ja, die zijn echt niet mee hé. Veel mensen zijn wel ontvankelijk voor m’n verhaal, zelfs als ze ‘nog nooit niks met de lettertjes van de regenboog te maken hebben gehad.’”
“Maar cis mensen ondergaan ook transities. Omdat ze niet tevreden zijn met de look die ze hadden. Ik vind dat ook een transitie, want sommige mensen herken je bijna niet meer. Ze hebben haarimplantaten, kaakimplantaten, botox, fillers, concealer, etc.”
“Ik zie een mens eigenlijk als een computer,” legt ze uit. “"Geprogrammeerd met het aantal programma's dat je nodig hebt. En die mensen draaien dus op de programma's waarmee die geprogrammeerd zijn.”
Een blik op de toekomst
“In de eerste plaats moeten de man-vrouw labels weg. En ik zou willen dat er op scholen een goeie voorlichting wordt gegeven, zodat mensen begrijpen dat geslacht kan variëren van jongen naar meisje. Denken in vakjes van man-vrouw, dat is een fabel.”
Maar haar wensen reiken verder dan genderkwesties alleen. Ze pleit voor een fundamentele heroverweging van ouderschap. "Voor een auto moet je een rijbewijs afleggen, maar als je vruchtbaar bent, kan iedereen kinderen krijgen en de opvoeding is een beetje een raadsel." Het is een standpunt gevormd door haar eigen ervaring met problematisch ouderschap en haar vastberadenheid om die cyclus te doorbreken.
Digitaal activisme en censuur
Haar strijd voor zichtbaarheid en begrip speelt zich ook af in de digitale wereld, waar ze tegen nieuwe vormen van uitsluiting aanloopt. “Als je weet hoeveel foto's van mij al van Facebook gegooid zijn, terwijl sommige accounts van mensen die me volgen vol staan met pornografisch materiaal,” verzucht ze. Of hoe 'neutrale' technologische platforms bestaande vooroordelen kunnen versterken.
Deze censuur weerhoudt haar er niet van haar verhaal te blijven delen. "M'n Instagram heb ik openbaar gezet. Niet om te choqueren, maar omdat ik op die manier buiten m’n eigen community kan treden.”
“De reden dat ik mijn lichaam en verhaal in de kijker zet is om de bekrompenheid uit de wereld te ruimen,” vat Joben samen. “En te strijden voor gelijke rechten.” Het is een strijd die verder gaat dan persoonlijke erkenning. “Ik hoef niks te bewijzen of verantwoording af te leggen omdat ik niet de doorsnee ben. Het enige wat we niet moeten omarmen is onverdraagzaamheid.”
In een wereld die worstelt met categorieën en labels, biedt Jobens verhaal een ander perspectief: één waarin de menselijke biologie wordt erkend als een spectrum van mogelijkheden, niet als een binair systeem. Het is een boodschap die steeds relevanter wordt naarmate onze maatschappij evolueert in haar begrip van gender en identiteit.
Joben Benoot: Instagram
Tekst: Biem D'hondt
Foto: Marijn Achten
Comentarios